تأثیر سویه های باکتری Bacillus cereus بر جذب پتاسیم و آهن توسط یونجه از بسترهای حاوی موسکویت و فلوگوپیت

سابقه و هدف: ریزجانداران مفید خاک از عوامل بیولوژیک مهم جهت بهبود جذب عناصر غذایی ضروری توسط گیاه می‌باشند. ریزجانداران با مکانیسم‌های متعددی باعث آزادسازی عناصر غذایی از کانی‌های خاک می‌شوند. استفاده از باکتری‌های محرک رشدگیاه (PGPBs) جهت نیل به اهداف کشاورزی پایدار در دهه‌های اخیر افزایش چشمگیری یافته است. این پژوهش به منظور بررسی اثر دو سویه باکتری cereus Bacillus بر میزان جذب عناصر پتاسیم و آهن توسط یونجه از بسترهای حاوی کانی‌‌های میکایی (موسکویت و فلوگوپیت) انجام شد. مواد و روش: آزمایش گلخانه‌ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح محلول غذایی (کامل، بدون آهن و پتاسیم، با آهن و بدون پتاسیم و بدون آهن و با پتاسیم)، نوع کانی‌های پتاسیم‌دار (فلوگوپیت و موسکویت) و سویه باکتری (PTCC 1247، PTCC 1665 و عدم تلقیح ) بود. گیاهان مورد مطالعه در طی دوره رشد با چهار نوع محلول غذایی آبیاری ‌شدند، 150 روز پس از کاشت، گیاهان برداشت و غلظت پتاسیم و آهن اندام هوایی و ریشه به ترتیب با دستگاه شعله‌سنج و جذب اتمی اندازه‌گیری شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که حضور سویه‌های باکتری باعث افزایش وزن خشک اندام هوایی و ریشه گیاهان و همچنین افزایش جذب پتاسیم و آهن در بسترهای مورد مطالعه شد. بیشترین مقدار جذب پتاسیم (66/352 میلی‌گرم در گلدان) شاخساره در گیاهان کشت شده در بسترهای حاوی فلوگوپیت و موسکویت و تغذیه شده با دو محلول غذایی کامل و دارای پتاسیم و بدون آهن مشاهده گردید. بیشنرین مقدار جذب پتاسیم ریشه (43/79 میلی‌گرم در گلدان) در بستر حاوی فلوگوپیت تلقیح شده با سویه PTCC 1247 و تغذیه شده با محلول غذایی با پتاسیم و بدون آهن مشاهده شد. میزان جذب آهن در ریشه‌ گیاهان به طور قابل توجهی بیشتر از اندام هوایی آنها بود. غلظت آهن در ریشه گیاهان کشت شده در بستر فلوگوپیت بالاتر از موسکویت بود. تلقیح گیاه با سویه‌های باکتری موجب افزایش میزان جذب آهن در ریشه‌های تلقیح شده نسبت به انواع فاقد تلقیح شد .نتایج بدست آمده نشان داد که میزان جذب آهن در گیاهان رشد یافته در بسترهای حاوی فلوگوپیت بیشتر از بسترهای حاوی مسکویت بود. مقدار جذب عناصر پتاسیم و آهن گیاهان کشت شده در بسترهای حاوی موسکویت با توجه به نوع تیمار محلول غذایی متغیر بود، بیشترین مقدار جذب پتاسیم و آهن برای گیاهان کشت شده در بسترهای حاوی مسکویت، در محلول غذایی کامل مشاهده گردید. نتیجه‌گیری: حضور باکتری‌ها در ریزوسفر گیاهان می‌تواند باعث آزادسازی عناصر غذایی از کانی‌های خاک شده و در نتیجه موجب بهبود رشد و عملکرد گیاه می‌شود. همچنین استفاده بهینه از گونه‌های مفید باکتری می‌تواند باعت کاهش استفاده از کودهای شیمیایی در شرایط گلخانه‌ای ‌شود.